Wanneer begint de overgang

De overgang is de fase in het leven van de vrouw, waarin de vruchtbare jaren worden afgesloten. Tijdens deze fase verandert de hormoonhuishouding ingrijpend. De duur van deze periode verschilt en ligt ergens tussen de 6 en 12 jaar, maar soms zelfs langer. 

De eerste veranderingen doen zich al voor begin veertig en blijven vaak onopgemerkt. Gemiddeld zijn vrouwen rond de 45 jaar, als ze de eerste signalen opmerken. Maar de overgang is voor elke vrouw anders.

De overgang, het lijkt soms nog zo ver weg, maar toch begint het vaak eerder dan je denkt. De eerste veranderingen vinden al plaats als je in de veertig bent. Wanneer de overgang begint is afhankelijk van een heel aantal factoren, van genetische aanleg, leefstijl tot bepaalde aandoeningen.

De eerste veranderingen die te maken hebben met de overgang vinden meestal al plaats als je begin veertig bent (soms zelfs eerder). Ze blijven vaak onopgemerkt, omdat de verandering van productie van hormonen niet geleidelijk gaat, maar met horten en stoten. Soms voel je je dus goed, dan ineens een periode zit je niet lekker in je vel. Omdat je in deze periode nog menstrueert, wordt vaak niet aan de overgang als oorzaak gedacht. 

Gemiddeld zijn vrouwen rond de 47, als ze de eerste verschijnselen van de overgang opmerken. In deze periode zie je vaak dat de mensturatie al wat verandert en dat de klachten meer op de voorgrond komen. Gemiddeld komt de Nederlandse vrouw in de menopauze (de dag van de laatste menstruatie als deze een jaar geleden is), rond de 51,5 jaar. 

Maar elke vrouw is anders. Zo zijn er vrouwen die voor hun 30ste of 40ste al in de overgang komen (vervroegde overgang/POI) en er zijn vrouwen die ver in hun 50ste nog nog regelmatig menstrueren.

Van invloed

Er zijn een aantal factoren die van invloed zijn op de leeftijd waarop de overgang begint.

  • Erfelijkheid: er is een duidelijk erfelijke component. De leeftijd waarop jouw moeder in de overgang kwam kan invloed hebben op het moment waarop jij in de overgang komt;
  • Overgewicht: het is bekend dat bij vrouwen met overgewicht de overgang vaak wat later begint dan gemiddeld;
  • Roken: geen enkel onderdeel van je levensstijl richt zoveel schade aan je eierstokken aan, als roken. Als je rookt, dan kom je waarschijnlijk één of twee jaar vroeger in de overgang;
  • Chemotherapie: door chemotherapie komen veel vrouwen vervroegd in de overgang. Bij zeer jonge vrouwen kan de menstruatie na de chemotherapie vaak toch nog (na langere tijd) herstellen en is er sprake van een tijdelijke overgang. Ondanks dit herstel zal de definitieve menopauze waarschijnlijk toch een paar jaar eerder inzetten;
  • Hormoontherapie: voor de behandeling van hormoongevoelige kankersoorten, zoals borstkanker of baarmoederkanker wordt ook wel hormoontherapie ingezet. Dit is eigenlijk anti-hormoontherapie, want er worden medicijnen voorgeschreven die de werking van hormonen remmen of blokkeren. 
  • Operaties aan de eierstokken: bij operaties waarin de eierstokken worden verwijderd, kom je direct in de menopauze. 
  • Etniciteit: gemiddeld bestaat er een licht verschil in leeftijd waarop bepaalde etnische groepen de menopauze bereiken. Zo komen Latijns-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse vrouwen iets eerder, en Chinese en Japanse vrouwen wat later in de overgang.
  • Andere aandoeningen: vrouwen met epilepsie komen gemiddeld 4 a 5 jaar eerder in de overgang.
  • Ook vrouwen met een verstandelijke beperking of down syndroom komen vroeger in de overgang.
  • Vervroegde overgang: wanneer de menstruatie voor het veertigste jaar of zelfs voor het dertigste jaar stopt, is er sprake van vervroegde overgang. Dit verschijnsel wordt ook wel ‘prematuur ovarieel insufficienty’ of POI genoemd.  Lees verder over POI.

Niet van invloed

Er bestaan ook dingen waarvan mensen ten onrechte denken dat ze invloed hebben op het verloop van de overgang.

  • Leeftijd van eerste menstruatie: hoewel meisjes steeds jonger zijn als ze ongesteld worden (tegenwoordig is de gemiddelde leeftijd ongeveer 11 jaar), toch heeft dit geen invloed op de gemiddelde leeftijd van de menopauze. Deze blijft al jaren 51,5 jaar. 
  • Zwangerschap en borstvoeding: of je wel of geen kinderen hebt gekregen, hoe jong je was toen je eerste kind kreeg en of je borstvoeding hebt gegeven, het heeft allemaal geen invloed op de leeftijd waarop voor jou de overgang begint. 
  • Anticonceptie of hormoonsuppletie: het gebruik van anticonceptie stelt de menopauze niet uit. Ook hormoonsuppletie, die erop is gericht om de klachten van de overgang te verminderen, stelt de overgang niet uit. Dit is nog altijd een wijdverspreid misverstand. Als je klachten terugkeren, na het stoppen met hormoonsuppletie, dan ben je gewoon nog niet door de overgang heen. 

 

Cookie-instellingen